سازمان ملل متحد نگرانی عمیق خود را در زمینه اعطای گسترده گذرنامه‌های روسی در بخش‌هایی از خاک اوکراین که در کنترل روسیه است، ابراز کرد.

کمیساریای حقوق بشر سازمان ملل متحد دوشنبه، ۹ اکتبر (۱۷ مهر)، با انتقاد از مسکو در این زمینه گفت که آن دسته از ساکنان این مناطق که تابعیت روسیه را نمی‌پذیرند، از دسترسی به خدمات عمومی ضروری مانند تامین اجتماعی و مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی محروم می‌مانند و کسانی که مقاومت می‌کنند، در معرض خطر بازداشت خودسرانه قرار دارند.

خبرگزاری فرانسه به نقل از شاهدان عینی نوشت: «[در مناطق تحت کنترل روسیه پس از هجوم این کشور به اوکراین] برآورده کردن مجموعه‌ای از نیازهای عادی، مانند دستیابی به مزایای دولتی، کاریابی و پیگیری‌های پزشکی و سلامت، منوط به داشتن شهروندی روسیه است.»

ندی یوسف الناشف، معاون کمیساریای حقوق بشر سازمان ملل، با انتقاد از مسکو، گفت: «یک سال و نیم پس از حمله نظامی تمام‌عیار فدراسیون روسیه به اوکراین، همچنان شاهد نقض آشکار و بی‌وقفه حقوق بشریم.»

به گفته این مقام سازمان ملل، آزارهایی که در این زمینه مستند شده است، موارد متعددی را، از جمله بازداشت خودسرانه و آزارواذیت، شکنجه، خشونت جنسی و محرومیت از حقوق معمول و اولیه زندگی، در بر می‌گیرد.

پس از حمله نخست روسیه به اوکراین در ۲۰۱۴ و الحاق شبه‌جزیره کریمه به خاک خود، مسکو صدور گذرنامه روسی را برای ساکنان این شبه‌جزیره و مناطق شرقی دونباس آغاز کرد.

پس از حمله دوم در فوریه ۲۰۲۲ و تصرف بخش‌هایی از خاک اوکراین، روند صدور گذرنامه و اعطای شهروندی روسیه به ساکنان نواحی اشغالی شدت گرفته است و مطابق با سخنان کمیساریای شورای حقوق بشر سازمان ملل، موجب «تخریب پایه‌های عزت و انسانیت» در این مناطق شده است.

ولادیمیر پوتین، رئیس ‌جمهوری روسیه، آوریل سال جاری فرمانی را امضا کرد که به موجب آن، چنانچه ساکنان اوکراینی مناطق مزبور گذرنامه روسی دریافت نکنند، باید تا ژوئیه ۲۰۲۴ از این سرزمین‌ها اخراج شوند.

سازمان ملل در آستانه انتخاب ۱۵ عضو جدید دفتر این نهاد در ژنو، نگرانی خود را از این اقدام مسکو ابراز داشت. مجمع عمومی سازمان ملل متحد قرار است فردا، سه‌شنبه، ۱۰ اکتبر (۱۸ مهر)، در مورد انتخاب ۱۵ عضو جدید دفتر این نهاد در ژنو برای دوره دو ساله ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۶ تصمیم بگیرد.

روسیه که سال گذشته به دلیل تهاجم نظامی به اوکراین از شورای حقوق بشر سازمان ملل اخراج شد، قصد دارد بار دیگر به این نهاد بین‌المللی بپیوندد.

پیش‌تر، خبرگزاری فرانسه به نقل از یکی از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا، که نخواست نامش فاش شود، نوشت که «امیدوار است سازمان ملل با قاطعیت نامزدی «نامعقول» روسیه را رد کند. به گفته او، «نیروهای روسیه با جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت، حقوق بشردوستانه بین‌المللی را نقض کرده‌اند».

در مقابل، واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل متحد، می‌گوید: «هیچ الگوی دموکراسی یا دولت‌ شرور، چنانکه گاهی به تصویر کشیده می‌شود، وجود ندارد، و هیچ کشور عضو [شورای حقوق بشر] نمی‌تواند ادعا کند که از نقض حقوق بشر به‌دور است.»